Book Now

Historia

Pałac Chichy – Ukryta Perła regionu

Chociaż podaje się, że Pałac w Chichach wzniesiono w 1718 roku, to pierwsze wzmianki pojawiają się już kilka wieków wcześniej. Źródła historyczne wskazują, iż w miejscu tym znajdowała się wcześniejszej budowla obronna oblewana wodami Młynówki/Iławki. Była to siedziba rycerska otoczona fosą, której pozostałością jest staw Pałacowy. Tenże potok od 1413 roku stanowił podczas rozbicia dzielnicowego granicę państwową pomiędzy Księstwem Żagańskim a Księstwem Głogowskim, powiązaną ze słynnymi Wałami Śląskimi. Detale architektoniczne zabytku, częściowo schowane pod tynkiem, zdradzają ślady dawnych robót budowlanych. Od późnego średniowiecza dokumenty wymieniają szlachetnie urodzonych osiadłych w Chichach. Ziemie pozostawały pod panowaniem książąt z dynastii Piastów do 1472 roku.

W 1525 roku przeznaczenie siedziby rycerskiej zostało przekształcone w zamek myśliwski. Niestety obiekt spłonął od uderzenia pioruna a na jego miejscu zbudowano pałac myśliwski. W 1687 roku Zamek i majątek Chichy przechodzą do dworu książęcego von Lubkowitz w Żaganiu.

W 1701 roku Panowie von Knobelsdorff przejmują majątek Chichy i w 1718 roku budują ze starego pałacu nowy w stylu neoklasycystycznym z elementami barokowymi. Pałac został zaprojektowany przez jednego z najbardziej znanych w tamtym czasie architektów, Georga Wenzeslausa von Knobelsdorff. Zaprojektował on między innymi Rezydencję Królewską w Poczdamie (obecnie Pałac Miejski) oraz Gmach Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie. Oba budynki wpisane są na listę zabytków UNESCO.

Pałac Chichy jest kamienno-murowany, tynkowany, dwukondygnacyjny z wysokimi piwnicami, wchodzącymi w partię przyziemia. Zbudowany został na planie prostokąta z dobudówką od strony północnej. Zamyka go dach mansardowy, a dobudówkę dwuspadowy z naczółkiem. Pałac jest prawdziwą perełką architektoniczną. Posiada on rozwiązania technologiczne, które charakteryzowały nieliczne obiekty nie tylko na terenie dzisiejszego woj. Lubuskiego ale wręcz w całej Europie – już w pierwszej połowie XVIII wieku zamek oferował swoim mieszkańcom ciepłą wodę w kranie, a pomieszczenia mieszkalne ogrzewano pasywnym ciepłym powietrzem.

Przez wieki Pałac był świadkiem narodzin i upadku imperiów – majątek posiadały tak znamienite rodziny Śląskie i Żagańskie jak von Nechern, von Kittlitz , von Lubkowitz, a przede wszystkim von Knobelsdorff, zu Dohna z Małomic oraz von Diebitsch, z którą właściciele pozostają w kontakcie.

Warto podkreślić, iż miejsce to jest związane z Wilelminą Katarzyną Biron, tzw. Wilhelminą Kurlandzko-Żagańską. Jej uratowane ze stawu, a następnie odrestaurowane, 200-letnie popiersie z białego marmuru i alabastru, autorstwa Bertela Thorvaldsena, można podziwiać w pałacowych wnętrzach.

Chichy graniczą z Bobrzanami oraz przez potok Młynówka z Janowcem. W 1840 roku do pałacu wprowadził się hrabia zu Dohna wraz ze swoją małżonką, z domu von Steinach, przybraną córką księżnej Wilhelminy Kurlandzko-Żagańskiej (siostra księżnej kurlandzko-żagańskiej Doroty de Talleyrand-Périgord). Księżna, która nie posiadała własnych dzieci, bardzo hojnie uposażyła swoją oblubienicę. Pałac w Chichach wzbogacił się o cenne skarby. Jednym z nich był porcelanowy serwis na 48 osób, wypełniający kilka szaf. Wedle rodzinnego przekazu miał to być prezent króla Ludwika XVI dla księcia Piotra Kurlandzkiego. Jak wspomina po wojnie jeden z von Diebitschów, serwis został rozbity na kawałki przez Rosjan w lutym 1945 roku, po czym wrzucony do pałacowego stawu. Podobny los spotkał zabytkowe biurko weneckie, jak i inne meble, które zostały porąbane na opał. Nieliczne fotografie z wnętrza dawnego pałacu ukazują ponadto kolekcje zabytkowej broni, trofea myśliwskie, starożytne przedmioty wykopane w okolicy i inne.

Niestety Armia Czerwona maszerując na Gorzów Wielkopolski, postanowiła założyć na terenie Pałacu szpital polowy, niszcząc przy tym bezpowrotnie niektóre elementy infrastruktury i dekoracji elewacyjnych obiektu

Chichy do końca II-giej wojny światowej nosiły nazwę Cunzendorf. W 1939 r. wieś liczyła ok. 570 mieszkańców. Po wojnie zmieniono nazwę na Namysłów, aby ośmieszyć mieszkańców, w połowie lat 50-tych postanowiono ją zmienić na Chichy (Śmichy). Mieszkańcy powiadają, że jest to wynikiem opornego wywiązywania się z obowiązku dostarczania kontyngentów rolnych na rzecz Państwa. Mieszkańcy Chich i Janowca oraz sąsiednich Bobrzan stanowią ludność napływową ze wschodnich (przedwojennych) ziem polskich – głównie z okolic Kaczanówki, Trembowli, Lwowa, Tarnopola oraz Polski centralnej.

Po II wojnie światowej majątek Chichy wraz z pałacem przechodzi na własność Skarbu Państwa i jest zarządzany przez PGR. W 1956 roku oraz latach 70-tych pałac poddano „pracom remontowym” niszcząc większą część architektonicznego wystroju elewacji. Na początku lat 90-tych budynkiem zarządzała Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa i pełnił on funkcje mieszkalne i kulturalne

W 2002 roku niemal doszczętnie zrujnowany po czasach komunistycznych Pałac, zakupiła Leokadia-Brudzińska Dobrowolska była gwiazda operetki Warszawskiej. Nieprawdopodobna pasja oraz osobiste zaangażowanie Pani Leokadii oraz jej męża Stanisława Dobrowolskiego uratowała ten obiekt od odejścia w całkowite zapomnienie. To im zawdzięczamy przywrócenie znacznej większości pałacu do swojej dawnej świetności.

Od grudnia 2020 roku właścicielem Pałacu jest jej syn Marcin Rafał Dobrowolski, ostatni potomek rodziny de Poths herbu Trójstrzał Zielony. Rodziny związanej z Polską kulturą i niepodległością, historycznymi zrywami wolnościowymi oraz powojenną odbudową Warszawy i okolic.

Oś czasu

1289 r. Wspomniany jest Rudeger von Janisdorph (Janowiec)

1305 r. Wzmianka o Chichach jako ”Condradi villa” – wieś Kondrada .Przybywają niemieccy koloniści – prawdopodobnie z kraju Franków i Bawarów. Pośrodku wsi buduje się kościół i cmentarz.

1324 r. Wspomina się rodzinę von Nechern jako panów Janowca i Chich.

1376 r. Pierwsza wzmianka o kościele.

1500 r. Kościół uzyskuje swój niezmieniony wygląd

1593 r. Dietrich von Kittlitz kupuje od rodziny von Nechern Chichy i Janowiec

1624 r. Do Chich przybywa ewangelicki pastor i magister Johannes Preibisch – jego kamień nagrobny znajduje się na wschodniej ścianie kościoła ( +1667 r. ).

1650 r. Już w tym czasie istniała w Chichach szkoła – prawdopodobnie była to jedna klasa w budynku wiejskim.

1687 r. Podział majątków Chichy/Janowiec. Karl Moritz von Redern (grafowa von Redern z domu Kittlitz) przejmuje Janowiec.

Zamek i majątek Chichy przechodzą do dworu książęcego von Lubkowitz w Żaganiu.

1701 r. Panowie von Knobelstorff przejmują Chichy i w 1718 r. budują ze starego pałacu nowy – w stylu barokowym nad rzeczką Iławką.

1732 r. Hans von Knobelstorff buduje pośrodku wsi dla swojego niewidomego brata Maksymiliana mały pałac.

1740 r. Z rysunku F.B.Wernera, wynika, że już wtedy przy barokowym pałacu znajdował się park, przylegający od strony południowej. W parku tym rośnie obecnie wiele pomnikowych drzew.

1742 r. Oddanie do użytku budynku szkoły naprzeciw kościoła.

1792 r. Po śmierci Maksymiliana tzw. pałacyk Maksymiliana kupuje Christian Gottlob von Diebitsch.

1804 r. Pałac i majątki w Chichach i Janowcu przechodzą w ręce Burggrafa zu Dohna.

1840 r. do pałacu wprowadza się hrabia zu Dohna wraz ze swoją małżonką, z domu von Steinach, przybraną córką księżnej Wilhelminy Kurlandzko-Żagańskiej

1846 r. Gotowy jest trzeci budynek szkolny (jak do dziś).

1862 r. Generał Oskar von Diebitsch odwiedza zamek, gdzie zapoznaje Dorotę zu Dohna, którą poślubia w roku 1863.

1883 r. Oskar von Diebitsch, po śmierci swojego teścia, kupuje pałac i majątek w Chichach.

1900 r. Mieszkańcy Bobrzan opuszczają szkołę w Chichach (mają teraz własną).

1902 r. Cmentarz wokół kościoła zostaje zamknięty. Pośrodku Chich buduje się nowy.

1906 r. Po śmierci Oskara pałac i majątek w Chichach przejmuje Hans von Diebitsch.

1915 r. Zbudowano czwarty budynek szkolny (stał do roku 1945).

1926 r. Hans Burkhard von Diebitsch ( ur.03.05.1900 r. ,zm.w Bielefeld w roku 1993 ) zostaje inspektorem pałacu i przejmuje go w roku 1936.

1930 r. Do pałacu przybywa Comtess Maria, burgrafka zu Dohna. Co niedzielę wykłada w kościele msze dla dzieci. Po śmierci w roku 1944 zostaje pochowana w kościele w Chichach.

1933 r. Od uderzenia pioruna doszczętnie spłonęła (kryta gontem) wieża kościelna.

1944 r. 10 lutego dzieci idą ostatni raz do szkoły po odbiór świadectw. 12 lutego Chichy zostają zajęte przez wojska radzieckie.

- 26 kwietnia wysiedlono ostatnich niemieckich mieszkańców.

700 lat mieszkały w Chichach i Janowcu rodziny Beier i Franke.

1944 r. - 1956 - Na terenie folwarku rozmieszczone jest wojsko radzieckie.

1990 r. Pałac zostaje splądrowany i zniszczony. Nie przetrwały nawet podłogi, stropy, boazeria.

2002 r. Pałac kupuje Leokadia Brudzińska-Dobrowolska, była gwiazda operetki Warszawskiej, ratując pałac z ruiny.

2018 r. Przywrócona zostaje elewacja wraz z elementami wystroju z 1718r.

2020 r. nowym właścicielem pałacu zostaje syn Pani Leokadii, Marcin Dobrowolski, zostaje założona pracownia ceramiki wyjątkowej, uruchomione zostają pierwsze pokoje gościnne.

2021 r. zbudowano całkowicie nowe ogrzewanie pałacu, wykończono podłogi na 1 piętrze oraz umeblowano cztery nowe apartamenty, wyczyszczono i zagospodarowano park i alejki spacerowe.

2023 r. w drugiej połowie roku udało się otrzymać dotację na kompleksową wymianę stolarki okiennej oraz zniszczonego dachu!